Het gebruik van jouw WKO zwaar verbeteren

  • Datum28-06-2021
  • AuteurNiels Leijtens

Voor het exploiteren en optimaliseren van je WKO ben je bij IF Technology aan het juiste adres. Niels Leijtens, teamleider en engineer Duurzame Warmte en Koude vertelt aan de hand van een casus hoe IF daarbij steeds acteert en meerwaarde levert op comfort, energetisch en juridisch vlak.

Auteur Niels Leijtens Teamleider & Engineer Duurzame Warmte en Koude

Benut IF als je technische tolk, je geweten en je toetsingskader tegelijk

Ontzorgen, voorkomen en genezen. Dat zijn de drie acties waarmee wij klanten helpen hun energiesystemen en -installaties te exploiteren en te optimaliseren. Beheren en optimaliseren op de korte en lange termijn. Dat is de kracht van IF.

Ben je eigenaar of beheerder van een gebouw of een installatie? IF is je technische tolk, je geweten en je toetsingskader. We zetten ruim dertig jaar ervaring, in de volle breedte van duurzame energie, voor je in en je profiteert maximaal van onze expertise. Waar de gemiddelde beheerder één WKO heeft, zien wij er maandelijks honderden.

Onze aanpak in het kort

We monitoren op afstand, met onze software via de cloud en we gaan in gesprek. Zowel met de klant als met diens andere partijen. Dat kunnen er veel zijn. Wij brengen objectiviteit in en dat geeft niet alleen veel inzicht, maar ook rust, ruimte en comfort.

Een partij benadert ons bijvoorbeeld met de vraag: ’Wij denken dat het hier goed loopt, maar wat denken jullie? Kijk eens met ons mee.’ IF ziet dan meteen dat er in de energiemonitoring vooruitgang te boeken valt. Daar ligt de expertise van IF ook. We zijn goed in die helicopterview. Vaak kan het gasverbruik omlaag. Want ja, je ketel schakelt goed als ie aan moet, maar moet-ie eigenlijk wel aan?

Bij het ontzorgen met beheer en optimaliseren acteren we op vier facetten:

  • Comfort
  • Energetisch
  • Technisch
  • Juridisch

De situatie

“Een klant van ons heeft een oud gebouwencomplex, compleet gerenoveerd. Met een warmte koude ringnet met 1 brondoublet (1 koude en 1 warme bron). Daarop zitten meerdere gebouwen. Met grondwater uit de bodem maakt elk gebouw via het ringnet individueel haar energie. Dat is net iets complexer dan een standaardsysteem. Het hele ringnet loopt rond over het terrein.

IF zag bij deze klant dat het gasverbruik aan de hoge kant was. Niet extreem, maar het kon wel met 25% naar beneden. Wat we zagen was het volgende: de warmtepomp zat op 80% en de ketel op 20%. Nogmaals, dit is niet extreem, maar we kunnen de ketel ook terugbrengen naar 10%, zodat de warmtepomp op 90% zit. Hierbij verschuiven we het verbruik van niet duurzaam, naar wel duurzaam”.

In de afbeelding hieronder zie je de energetische onbalans die niet te groot mag worden. De golfbewegingen in het eerste jaar zijn logisch, maar je zou mogen verwachten dat vanaf mei/juni 2016 dit meer continueert en langzaam om de middellijn uitdooft. Door aanpassingen in het systeem kunnen we deze onbalans terugdringen.

Onze aanpak stap voor stap

Ons eerste advies is vaak om Liftmonitoring te installeren. Dit is een monitoringsprogramma dat boven de regeltechniek draait. Waar de regeltechniek verantwoordelijk is om pompen en kleppen open en dicht te zetten, haalt Lift op een hoger niveau de gegevens eruit: de pomp gaat aan en hoeveel flow geeft-ie dan? Met Lift krijg je in beeld hoeveel gasverbruik je in een jaar hebt gehad en hoe dat verbruik eruit ziet.

Zodra Lift gekoppeld is kunnen we het online inlezen. Dat is ook het grote voordeel: het zit in de cloud. Je hoeft niet meer via een vpn-verbinding op de computer in te loggen op locatie om mee te kijken hoe de installatie draait. We zien nu online hoe alles draait, met een kleine vertraging van een dag. Dus vandaag zien we hoe het gisteren liep.

Er staan heel veel locaties in Lift. Op afstand kunnen we signaleren, verbruiksgegevens zien en bijvoorbeeld in beeld brengen hoeveel flow er de afgelopen zeven dagen in de grond zat en wat het temperatuurverloop was. Dit kan per uur of per acht minuten en beide geeft veel inzicht. Als adviseur van IF help ik onze klanten met optimaliseren en beheren van een wko met Lift.

We zien de gegevens en dat is de basis voor een goed gesprek. Zowel met de klant als met andere partijen. Er kunnen veel verschillende gesprekspartners zijn. Zo zijn er onderhoudspartijen, zij vervangen pompen, bekijken storingen en volgen ze op. Verder heb je de beheerder van de ondergrond. Daarnaast heb je een installateur en een boorder, de een is voor boven de grond (de ketels, de pompen en de warmtepompen) de ander is voor de ondergrond (dus vanaf de tsa, het grondwatersysteem en de bronnen). De boorder vertelt bijvoorbeeld hoe goed de bronnen geladen zijn. Tot slot zit er ook nog een regeltechnicus aan tafel met de klant én wij van IF. De klant wil een goed product en ieder heeft daarop zijn eigen visie.

Wij staan naast de klant om al die visies tot één geheel te voegen. Soms wil iemand vanuit de ondergrond dat het systeem uit gaat bij een te hoge brontemperatuur. Dit is heel vervelend want daar heb je niets aan. Je creëert in dit geval een storing. Je kunt er beter voor zorgen dat een te hoge temperatuur er überhaupt niet komt. Dus dan gaan we in overleg. Zo proberen we te voorkomen dat iedereen op eilandjes gaat leven.

IF is dan de verbinder die zegt: Inderdaad, die hoge temperatuur wil jij niet. Daar heb je gelijk in. Dat moeten we niet willen. Maar waar komt-ie vandaan? Heeft het bronnensysteem te hard aan gestaan? Krijgt-ie te veel pieken?

We volgen het hele proces om terug te kunnen komen bij een oorzaak en bij een oplossing. We blijven uit ‘goed’ en ‘fout’ want er was vast een goede reden om iets op een bepaalde manier in te regelen. Maar hoe doorbreken we dat weer zodat er een goed werkend systeem komt?

Namens de klant vertalen we het hele proces in beheer overleggen.

Dat doen we twee keer per jaar met alle partijen bij de klant. Daarbij is IF de voorzitter en wij maken het verslag en delen de actiepunten uit. We zijn een regievoerder voor de klant. Daarna is de klant weer aan zet. Die blijft de opdrachtgever voor de onderhoudspartijen.

Na afloop van het beheeroverleg zitten we meestal nog een uur samen met de klant om uit te leggen wat er nu uiteindelijk gezegd is. Omdat het heel snel heel technisch wordt met monteurs en specialisten van de werkvloer. Dat vraagt steeds om een vertaalslag want je duikt heel snel diep de techniek in.

We nemen de klant mee, want die wil in eerste instantie comfort en daarom is die installatie er uiteindelijk. Daarna komen we heel snel bij de kosten en deze uiten zich zowel in verbruik voor gas en elektra als in onderhoud.

Wij zien vaak dat warmtepompen heel gevoelig zijn voor schakelingen. Vaak gaan ze wel zes keer per uur aan en uit. Dat betekent opstarten en uitschakelen, opstarten en uitschakelen. Terwijl je met wat ogenschijnlijk eenvoudige aanpassingen kan zorgen dat de installatie voor een half uur aan gaat en pas daarna weer uit. Daarmee voorkom je dat-ie vervangen moet worden. Je verlengt door goede inregeling de levensduur van een pomp voor een paar jaar.

Met een goede inregeling maak je het gebruik ook naar het ontwerp. Je vergroot de capaciteit vaak. Als alles in het systeem ‘denkt’ dat alles op maximaal draait terwijl dat niet zo is, kun je door anders inregelen er veel meer uithalen. Dat zit vaak in de seizoenen. Warmte-koudeopslag slaat kou op in de winter en warmte in de zomer. Als je in de winter slecht draait en slechte temperaturen in de bodem stopt, merk je dat pas in mei of juni. Als je er niet eerder naar kijkt.

De meerwaarde van IF

Als je weet waar je naar kijkt, kun je in het GBS en in Lift al in de winter zien wat er gebeurt en voorbereiden voor de zomer. Let je daar niet op dan zit je in de zomer met veel te hoge temperaturen en krijg je je gebouw niet koud. Dat is wat IF regelmatig ziet. Dan zegt een partij: ‘Die bronnen van ons draaien goed, we hebben geen gasverbruik gehad deze winter. Maar uiteindelijk stoppen we een slechte temperatuur in de grond dus hebben we in de zomer wel een probleem’. De bewustwording daarvan helpen wij op gang.

In ruimte en tijd vergroot IF het speelveld voor de klanten, omdat we het in breder perspectief zetten. De opbrengst bestaat uit meer comfort, minder verbruik of op een efficiëntere manier met je systemen werken.

Ook de juridische kant van beheer en optimalisatie betrekt IF erbij

Meestal is IF ook belangenbehartiger van het juridische deel. Elke warmte-koudeopslag in Nederland heeft een vergunning. Als die van enige omvang is. Dat moet om het in toom te houden in de ondergrond. Iedereen gebruikt een deel van de bodem als bron en geeft ook water terug. Het wordt een bende als dat zonder onderlinge afstemming gebeurd. Sterker nog: niemand heeft er dan uiteindelijk iets aan. Als we afstemmen, kunnen bronnen elkaar versterken.

Een vergunning geeft ook restricties voor het gebruik, bijvoorbeeld: je bel mag niet groter zijn dan een bepaald oppervlak. Dat kun je niet meer meten als je systeem in de ondergrond zit. Dus dat meten we aan de hand van wat er in de bron gaat, namelijk de hoeveelheid water en temperatuur. Daaraan zitten restricties. Je mag meestal niet kouder dan 5 graden en niet warmer dan 25-30 graden. Dat is om bevriezing te voorkomen en om biologische groei niet te beïnvloeden. Verder heeft elke vergunning aspecten waarop je moet monitoren. Soms moet dat vanwege zout of zoet water, soms zit dat in iets anders. Maar eigenlijk streeft elke vergunning naar een bepaalde balanssituatie. IF borgt die balans en voorkomt een juridisch handhavingstraject.

IF borgt balans op alle fronten

“IF vraagt vaak de vergunningen aan. Veel klanten doen de exploitatie daarna eerst zelf en na twee jaar zien wij ze terug. Dat is zonde want juist de eerste twee jaar kunnen goed gebruikt worden voor fine-tuning. Als een klant terug komt na een paar jaar kijken wij naar de vergunning en we kunnen vaak veel bijstellen. Alleen is de balans dan soms al zo ver te zoeken dat drastische maatregelen nodig zijn. Zonde want voorkomen is beter dan genezen.”

Daarom IF

IF is een solide en deskundige sparringpartner en adviseert in projecten van A tot Z die bijdragen aan de energietransitie. We houden overzicht door jarenlange multidisciplinaire ervaring in duurzame energievraagstukken en helder projectmanagement. Dit doen wij op juridisch, technisch, organisatorisch en beleidsmatig niveau. Daarnaast is IF een objectieve partner die de belangen behartigd van de opdrachtgever en brengt tijdens het project de meest passende partijen bij elkaar voor een optimaal eindresultaat.

Contact opnemen

Een WKO is niet hetzelfde als een CV ketel bij jou in huis en vergt meer aandacht. Het is verstandig om minimaal twee keer per jaar de staat van de WKO te laten controleren. Aan diverse trends kun je namelijk opmaken of de staat van de bronnen nog goed is, maar ook of ze goed blijven. Lift gebruikt slimme algoritmen om continue de staat van de bronnen te bepalen en inzicht te geven in het specifieke debiet. Daarmee kan op het juiste moment onderhoud worden uitgevoerd.

Meer weten over LIFT? Neem dan contact met ons op om een afspraak te maken met één van onze consultants. 

Contact opnemen

Niels Leijtens Teamleider & Engineer Duurzame Warmte en Koude

Vanuit mijn technische achtergrond probeer ik installaties zo optimaal mogelijk te laten presteren. Hierbij kijk ik niet alleen op technische vlak maar ook naar de sociale aspecten van de installatie. De gebruiker is immers meestal de sleutel naar optimalisatie.