HTO een sleutelrol in de energietransitie?

  • Datum15-06-2020
  • AuteurBas Godschalk
  • OpdrachtgeverMiddenmeer
  • Jaar van uitvoering2020
  • OnderwerpGeothermie glastuinbouw

Hoge temperatuur opslag (HTO) in de bodem kan een sleutelrol gaan spelen in de energietransitie. In de zomer wordt er vaak een overschot aan warmte geproduceerd (bijvoorbeeld door geothermie of restwarmte), welke in de winter juist goed gebruikt kan worden. Hoge temperatuuropslag in de bodem kan voor restwarmte of geothermische projecten een business case haalbaar maken, omdat het overschot aan warmte in de zomer tijdelijk kan worden opgeslagen in de bodem om dit in de winter te kunnen leveren.

Auteur Bas Godschalk Business Owner MTO, HTO & Internationale projecten

Hoge temperatuuropslag in Middenmeer

ECW in Middenmeer, de grootste geothermie operator van Nederland, heeft drie geothermische doubletten op Agriport. Hiermee wordt één van de grootste en innovatieve kassencomplexen van Nederland voorzien van duurzame warmte. In de zomer wordt echter niet alle warmte gebruikt door de kassen. De stilstand van geothermiebronnen, is zowel technisch als financieel onwenselijk.

Om deze reden wordt door ECW in samenwerking met IF Technology, TNO, KWR en NIOO een demonstratieproject met HTO gerealiseerd van circa 10-15 GWh. Hierbij wordt in de zomer warmte van zo’n 85 graden uit de geothermiebron overgebracht naar HTO bronnen. Deze warmte wordt in het voor-/naseizoen en in de winter direct benut door de glastuinder Helderman.

Demonstratieproject

Dit demonstratieproject is onderdeel van het project Heatstore uit het EU programma Geothermica (www.heatstore.eu). De subsidie wordt verstrekt door RVO (www.rvo.nl). Belangrijke elementen die met dit demonstratieproject worden onderzocht zijn:

  • Optimaliseren van het rendement;
  • Hoge capaciteiten uit diepe bodempakketten;
  • Materiaal selectie (pompen, bronbuizen etc. bij hoge temperaturen);
  • Ervaring opdoen met waterbehandeling met CO2;
  • Juridische kader verduidelijken.

In het voorjaar 2019 startte boorbedrijf Haitjema met de 450mm proefboring tot een diepte van 470 meter. Tot eind van de zomer zijn er diverse pomptesten uitgevoerd en bodem- en grondwateranalyses uitgevoerd.

IF Technology heeft eind 2019 de boorgegevens en meetgegevens uit deze proefboring geanalyseerd en op basis daarvan een ontwerp gemaakt voor twee grote 800mm HTO bronnen tot 380 m-mv. In verband met de hoge opslagtemperaturen tot 85 graden worden in de bronnen GRE-bronbuizen en RVS wikkeldraadfilters geïnstalleerd. Om diezelfde reden worden in beide putten zogenaamde ESP’s geplaatst, bronpompen die ook in de geothermie gebruikt worden, en is een oplossing gevonden om de systeemdruk te handhaven met een speciale injectievoorziening. Naast diverse monitoringsbuizen wordt ook een glasvezelkabel geïnstalleerd om nauwkeurig het warmteprofiel in de bodem te kunnen blijven monitoren. In nauw overleg met de provincie Noord-Holland is een monitoringsplan opgesteld. Dit was een voorwaarde om vergunning te krijgen voor dit unieke HTO bronnensysteem.

Op 2 juni 2020 is gestart met de unieke boringen van de beide HTO bronnen. De eerste boring is reeds op diepte en de ingeschatte dieptes en bodempakket komen overeen met de analyses die in 2019 zijn uitgevoerd. In de zomer worden de HTO bronnen schoon gepompt en apart van elkaar getest. Hieruit volgt of de gewenste capaciteit van 150 m³/h gehaald zal gaan worden.

Samen met de engineers van ECW en de tuinder Helderman wordt nu de laatste hand gelegd aan een detail ontwerp voor de bovengrondse installatie voor het HTO systeem. De oplevering van de bovengrondse installatie wordt verwacht in de herfst van dit jaar.

Benieuwd naar de ontwikkelingen rondom hoge temperatuur opslag in Nederland? En of dit iets voor uw project kan betekenen? Neem dan contact op met Bas Godschalk. Hieronder vind je zijn gegevens.

Voor meer informatie over HTO, klik hier.

 

Bas Godschalk Business Owner MTO, HTO & Internationale projecten

Soms vormt een simpele vraag een grote uitdaging. De juiste gegevens zijn essentieel, om een bodemenergiesysteem optimaal en binnen de vergunde kaders te laten werken. Voor die winst zet ik me in. Daarnaast werk ik al 8 jaar in buitenlandse bodemenergieprojecten. Andere geohydrologische omstandigheden en het werken met andere culturen vormen een extra uitdaging. Met mijn ervaring ondersteun ik u graag bij uw buitenland ambities.